Baza wiedzy

Temat CBAM (Mechanizm Dostosowywania Cen na Granicach z uwzględnieniem emisji CO₂)  coraz częściej pojawia się w rozmowach z naszymi klientami. W związku z tym przygotowaliśmy krótkie podsumowanie najnowszych zmian w CBAM, które mogą istotnie wpłynąć na działalność importerów – zarówno dużych firm, jak i mniejszych podmiotów.

CBAM – przypomnienie podstaw

CBAM to unijny mechanizm mający na celu wyrównanie kosztów emisji CO₂ między producentami unijnymi a importerami spoza UE. W praktyce oznacza to obowiązek raportowania emisji związanych z importem niektórych towarów – aktualnie m.in. stali, aluminium, nawozów, cementu, wodoru i energii elektrycznej – oraz, w przyszłości, zakup specjalnych certyfikatów emisyjnych.

Co się zmienia od 2025 roku?

1. Nowe progi i definicje – kogo dotyczą obowiązki?

Zmieniono sposób wyznaczania tzw. progu zwolnienia – teraz nie liczy się wartość, a masa towarów. Nowy limit wynosi 50 ton rocznie dla danego importera (z wyłączeniem wodoru i energii elektrycznej). Dodatkowo doprecyzowano, kto formalnie jest importerem – szczególnie ważne przy korzystaniu z pośredników.

Dla importerów to ważna informacja – nawet jeśli firma działa na niewielką skalę, może zostać objęta obowiązkiem raportowym, jeśli nie kontroluje ilości sprowadzanych towarów CBAM.

2. Raportowanie – łatwiej, ale nie bez wyzwań

Możliwość delegowania raportowania to ukłon w stronę firm, które już dziś zlecają te obowiązki zewnętrznym podmiotom. Dodatkowo uproszczono kalkulację emisji dla niektórych towarów – np. stalowych półproduktów – co może ograniczyć obciążenia administracyjne.

Jednak z drugiej strony: raporty muszą zawierać dane rzeczywiste, a ich brak może prowadzić do sankcji. Firmy muszą zatem już teraz zadbać o jakość danych od swoich dostawców.

3. Zmiany w karach i większe możliwości łagodzenia sankcji

Komisja Europejska przewidziała wyższe kary za obchodzenie przepisów, np. sztuczne dzielenie transportów. Ale też dała narzędzia do ich łagodzenia – jeśli importer wykaże, że działał w dobrej wierze i wdrożył odpowiednie procedury.

4. Więcej czasu na przygotowanie – certyfikaty dopiero w 2027

Przesunięcie obowiązku zakupu certyfikatów CBAM z 2026 na 2027 rok to dobra wiadomość. Daje to dodatkowy czas na przystosowanie się do przepisów, wdrożenie procesów compliance i uporządkowanie relacji z dostawcami.

5. Mniejsze koszty – mniej certyfikatów do zakupu na starcie

Zmieniono wymóg posiadania certyfikatów CBAM – zamiast 80%, importerzy będą musieli posiadać jedynie 50% wymaganej liczby certyfikatów na koniec kwartału. Zmniejszy to presję finansową w początkowej fazie funkcjonowania systemu.

CBAM – mniej biurokracji czy nowy zestaw obowiązków?

Nowelizacja CBAM ma uprościć system, ale w rzeczywistości dla wielu firm oznacza konieczność reorganizacji całego podejścia do importu towarów objętych mechanizmem. Monitoring ilości sprowadzanych towarów, gromadzenie danych o emisjach, relacje z zagranicznymi producentami – to wszystko wymaga czasu, wiedzy i zaangażowania.

Jak możemy Ci pomóc?

Choć nie składamy raportów CBAM za klientów, w naszej praktyce doradczej pomagamy firmom przygotować się do realizacji obowiązków CBAM poprzez:

• analizę przepływów towarowych, kodów CN i pochodzenia produktów,

• identyfikację towarów objętych CBAM,

• przygotowanie procedur wewnętrznych zapewniających należytą staranność,

• wsparcie w kontakcie z zagranicznymi dostawcami (pozyskanie danych o emisjach),

• pomoc przy rejestracji w systemie CBAM,

• organizację szkoleń i warsztatów praktycznych dla zespołów importowych.

Link do nowelizacji: https://eur-lex.europa.eu/resource.html?uri=cellar:731e787f-f4fb-11ef-b7db-01aa75ed71a1.0001.02/DOC_1&format=PDF