EUDR: Produkty przyczyniające się do wylesiania nie trafią na rynek UE
20 grudnia, 2024
Wraz z wejściem w życie rozporządzenia EUDR (Regulacja dotycząca produktów niepowodujących wylesiania), polskie przedsiębiorstwa staną przed nowymi obowiązkami. Celem rozporządzenia jest zapobieganie wprowadzaniu do obrotu w Unii Europejskiej produktów, których produkcja przyczyniła się do wylesiania, degradacji lasów lub naruszenia przepisów środowiskowych w krajach ich pochodzenia. Z tego względu przedsiębiorcy, którzy importują lub eksportują towary objęte regulacjami, będą zobowiązani do spełnienia wymogów dotyczących tzw. należytej staranności w odniesieniu do łańcuchów dostaw.
Jakie produkty obejmuje rozporządzenie EUDR?
Rozporządzenie dotyczy towarów, które są uważane za szczególnie ryzykowne pod względem związku z wylesianiem. Są to m.in.:
- Drewno,
- Soja,
- Olej palmowy,
- Kawa,
- Kakao,
- Kauczuk
- Bydło.
Dotyczy to także produktów pochodnych, takich jak czekolada, skóra, papier, oraz wyrobów drewnianych, które mogą trafić na rynek UE.
Kto musi dostosować się do wymagań EUDR?
Rozporządzenie EUDR ma zastosowanie do przedsiębiorstw, które wprowadzają do obrotu lub eksportują produkty z wymienionych grup. Obejmuje to zarówno firmy działające w UE, jak i te spoza niej. Odpowiedzialność za zgodność z przepisami będzie jednak spoczywać głównie na podmiotach mających siedzibę w UE, co oznacza, że przedsiębiorcy, którzy są importerami, będą musieli weryfikować zgodność produktów z wymogami EUDR.
Kluczowe obowiązki dla firm
Przedsiębiorcy objęci rozporządzeniem EUDR będą zobowiązani do:
- Gromadzenia informacji o produktach: Firmy muszą zbierać dane dotyczące surowców, ich pochodzenia i dostawców. Ważne będzie udowodnienie, że produkty nie pochodzą z obszarów, na których miało miejsce nielegalne wylesianie.
- Oceny ryzyka: Przedsiębiorcy będą musieli ocenić ryzyko związane z wprowadzeniem produktów na rynek UE, biorąc pod uwagę zgodność z przepisami EUDR.
- Wdrażania procedur zmniejszających ryzyko: Jeśli analiza wykazuje ryzyko, że dany produkt może nie spełniać wymogów rozporządzenia, firma będzie zobowiązana do wprowadzenia procedur mających na celu zmniejszenie tego ryzyka, tak by produkt mógł zostać dopuszczony na rynek UE.
- Złożenia oświadczenia o należytej staranności: Po dokonaniu wymaganych analiz, przedsiębiorcy będą musieli złożyć oświadczenie o spełnieniu obowiązków w zakresie weryfikacji łańcucha dostaw i zgodności produktów z przepisami EUDR.
Ważne terminy
Pierwotnie wprowadzono okres przejściowy, który dla dużych i średnich firm miał się zakończyć 30 grudnia 2024 roku, a dla mikroprzedsiębiorstw i małych firm – 30 czerwca 2025 roku. Jednakże Komisja Europejska zaproponowała przesunięcie tych terminów o rok. Jeśli propozycja zostanie zatwierdzona przez Parlament Europejski i Radę UE, dla dużych firm termin dostosowania się do wymogów rozporządzenia zostanie wydłużony do 30 grudnia 2025 roku, a dla małych przedsiębiorstw i mikroprzedsiębiorstw – do 30 czerwca 2026 roku.
Konsekwencje za brak zgodności
Firmy, które nie dostosują się do nowych przepisów, mogą napotkać poważne konsekwencje. Przewidywane sankcje obejmują kary finansowe, które mogą wynosić do 4% rocznego obrotu przedsiębiorstwa, a także inne kary administracyjne, takie jak czasowy zakaz wprowadzania do obrotu lub wywozu produktów objętych regulacjami. Dodatkowo, firmy mogą zostać wykluczone z przetargów publicznych lub utracić dostęp do preferencyjnych dotacji.
Wyzwania dla polskich przedsiębiorców
Polscy przedsiębiorcy, szczególnie ci działający w branżach spożywczej, meblarskiej oraz drzewnej, będą musieli zmierzyć się z koniecznością weryfikacji łańcucha dostaw i zapewnieniem zgodności z przepisami. Wiele firm spoza UE, które są dostawcami surowców, może nie być świadomych nowych wymogów, co może prowadzić do problemów w dostosowaniu się do przepisów EUDR.
Dodatkowo, przedsiębiorcy będą musieli ponieść dodatkowe koszty związane z weryfikacją zgodności produktów z regulacjami, co może wpłynąć na wzrost cen i zmiany w dostępności towarów na rynku. Mimo to, brak odpowiednich działań w celu dostosowania się do EUDR może prowadzić do poważniejszych konsekwencji, takich jak kary finansowe i utrata możliwości sprzedaży produktów na rynku UE.
Podsumowanie
Rozporządzenie EUDR wprowadza nowe obowiązki dla polskich przedsiębiorstw, które będą musiały wprowadzić zmiany w swoich procesach związanych z importem i eksportem towarów objętych przepisami. Zrozumienie tych regulacji i odpowiednie przygotowanie się do ich wdrożenia to kluczowe kroki w zapewnieniu zgodności z nowymi wymogami. Pomimo opóźnienia w wdrożeniu przepisów, przedsiębiorcy powinni już teraz podjąć działania, aby uniknąć ryzyka niezgodności i związanych z tym konsekwencji.
Źródło: Grzegorz Wójcik, Mateusz Banaś, KPMG, Prawo.pl, 12.11.2024 link