Baza wiedzy

Reforma unii celnej UE to największa zmiana w przepisach celnych od ponad pół wieku. W maju 2023 r. Komisja Europejska zaproponowała nowy Unijny Kodeks Celny (nUKC) oraz cyfrową transformację systemu celnego w całej Unii Europejskiej.
Celem reformy jest uproszczenie procedur, pełna cyfryzacja odpraw oraz lepsze wykorzystanie danych w kontroli handlu międzynarodowego.

W niniejszym artykule agencja celna FORSPED przedstawia najważniejsze założenia reformy oraz praktyczne konsekwencje dla przedsiębiorców.

Kluczowe zmiany i nowe założenia

1. Nowy Unijny Kodeks Celny (nUKC) i centralne centrum danych

• Reformy przewidują wprowadzenie centralnego centrum danych celnych (Data Hub) — przedsiębiorcy będą przesyłać dane za pośrednictwem jednolitego interfejsu, zamiast korzystać z wielu systemów w poszczególnych krajach UE. Podatki

• Tradycyjne zgłoszenia celne mają stopniowo zostać zastąpione obsługą opartą o dane i systemy informatyczne. Podatki

• Planuje się utworzenie Urzędu UE ds. Celnych — zdecentralizowanej agencji, która będzie wspomagać współpracę między państwami członkowskimi. Podatki

2. Nowe role: importer, eksporter i „uznany importer”

• Importer i eksporter będą musieli mieć siedzibę na obszarze unii celnej UE (choć przewidziane są wyjątki). Podatki

• W kontekście e-commerce zostanie wprowadzone pojęcie „uznanego importera” (deemed importer) — dotyczyć będzie dostaw z krajów trzecich przy sprzedaży na odległość. Podatki

• Podmioty zarejestrowane w systemie IOSS (Import One-Stop Shop) będą mogły być uznane importerami, ale jeśli nie posiadają siedziby w UE, konieczne będzie ustanowienie przedstawiciela pośredniego. Podatki

3. Zniesienie zwolnienia celnego dla małych wartości

• W projekcie reformy przewidziano likwidację zwolnienia celnego dla towarów importowanych o wartości poniżej 150 euro. Podatki

• W przypadku e-commerce, uproszczone traktowanie taryfowe zostanie oparte na systemie koszyków taryfowych z pięcioma poziomami. Podatki

4. Rola agencji i przedstawicieli celnych

• Projekt nUKC zachowuje instytucje przedstawicielstwa celnego (bezpośredniego i pośredniego). Podatki

• Przedstawiciel pośredni, działając we własnym imieniu, może być traktowany jak importer (z pełnymi obowiązkami) — nie tylko z perspektywy zapłaty należności celnych, ale także przestrzegania przepisów celno-pozacelnych. Podatki

• Dalsze szczegółowe warunki działania agencji i przedstawicieli celnych mają być określone w aktach delegowanych. Podatki

Harmonogram wdrożenia

Wyzwania i istotne uwagi dla przedsiębiorców

• Kluczowe znaczenie będzie miało dostarczanie danych do Data Hub — importujący muszą jasno ustalić, kto w łańcuchu dostaw ponosi odpowiedzialność za przesyłanie danych. Podatki

• W przypadku, gdy różne podmioty dostarczą fragmentaryczne dane (np. przewoźnik kod taryfy, odbiorca opis towaru) — konieczne będzie wypracowanie mechanizmów identyfikacji jednego importera. Podatki

• Jeśli podmiot spoza UE chce być importerem, bez formy obecności w UE, będzie musiał ustanowić przedstawiciela pośredniego. Podatki

• Pomimo reformy, kontrole sanitarne, weterynaryjne czy inspekcyjne pozostaną — towary podlegające regulacjom innych organów nadal będą musiały przejść te procedury. Podatki

• Firmy muszą zwrócić uwagę na poprawne stosowanie warunków INCOTERMS — zwłaszcza przy dostawach DDP, gdyż koszty transportu i ubezpieczenia do miejsca wprowadzenia na obszar UE wliczają się do wartości celnej. Podatki

Co warto zrobić już dziś

1. Monitorować postęp legislacji w UE — projekt nUKC jest obecnie analizowany przez Parlament i Radę UE. Podatki

2. Analiza modelu operacyjnego Twojej firmy pod kątem przypisania ról (importer, eksporter, przedstawiciel pośredni) w świetle nowych regulacji.

3. Przygotowanie infrastruktury IT i procesów, by umożliwić integrację z Data Hub i obsługę nowych obowiązków.

4. Szkolenia i podnoszenie kompetencji w dziedzinie przepisów celnych i logistycznych, by uniknąć błędów i kar.

5. Współpraca z doświadczonymi agencjami celnymi (jak Twoja) — przy wdrożeniu reformy ich rola może być kluczowa jako doradcy i przedstawicieli pośrednich.